بررسی نقش گیرنده های کانابینوئیدی ناحیه ی قاعده ای جانبی آمیگدال (bla)، در روند ایجاد حساسیت به مورفین در ناحیه ی نوکلئوس اکومبنس (nac) در موش سفید بزرگ آزمایشگاهی: یک مطالعه ی رفتاری و مولکولی

مقدمه: مطالعات گذشته نشان داده اند که ناحیه ی قاعده ای جانبی آمیگدال، از مراکز مغزی درگیر در فرایند درد است. این ناحیه، غنی از گیرنده های کانابینوئیدی cb1 بوده و در بی دردی ناشی از کانابینوئیدها نقش دارد. هم چنین، مطالعات نشان داده اند که سیستم های کانابینوئیدی و اپیوئیدی مغزی، در تنظیم فرایند های فیزیولوژیکی مانند درد و پاداش، و هم چنین حساسیت با هم در تعامل هستند. در این مطالعه، نقش گیرنده های کانابینوئیدی نوع یک (cb1) ناحیه ی قاعده ای جانبی آمیگدال، در ایجاد حساسیت به مورفین در هسته ی اکومبنس با استفاده از مطالعه ی رفتاری آزمون پس کشیدن دم و مطالعه ی مولکولی وسترن بلات بررسی شده است. روش کار: در این مطالعه از 78 سر موش سفید آزمایشگاهی نژاد ویستار استفاده شد. حیوانات در ناحیه ی قاعده ای جانبی آمیگدال به صورت دو طرفه کانول گذاری شده و سپس در سه روز متوالی از دوره ی حساس سازی و هر روز یکبار، در گروه های مجزا، دوز های مختلف دارو و یا حلال آن (مورفین، حلال آن سالین، اگونیست کانابینوئیدی win55,212-2 و حلال آن dmso) را دریافت کرده و پنج روز به آن ها استراحت داده شد. در روز نهم، حیوانات در زمان های 0 و 10 دقیقه، مورد تست رفتاری آزمون پس کشیدن دم قرار گرفته و پس از گذشت زمان 1 دقیقه، دوز غیر موثر مورفین ( mg/kg1)، به صورت زیر جلدی به آن ها تزریق شد. برای بررسی تاثیر دارو ها، بعد از گذشت زمان 30 دقیقه از تزریق مورفین، یک تست رفتاری و 10 دقیقه بعد (زمان 40 دقیقه)، مجددا تست رفتاری گرفته شده و هر بار، زمان تأخیر پس کشیدن دم ثبت شد. سپس حیوانات جهت ارزیابی تغییرات مولکولی روی داده در دوره ی حساس سازی، کشته شده و بافت هسته ی اکومبنس مغز آن ها خارج و با روش وسترن بلات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: تزریق اگونیست کانابینوئیدی win55,212-2با دوز های mm 1، 2 و 4 در ?l/side 3/0 در دوره ی حساس سازی، منجر به القای پاسخ بی دردی با دوز غیر موثر مورفین شد. این افزایش پاسخ، در دوز mm 2، به بالاترین مقدار خود رسیده و در گروه دریافت کننده ی دوز mm 5/0 دارو و هم چنین گروه های کنترل دریافت کننده ی حلال دیده نشد. نتایج آنالیز مولکولی، حاکی از افزایش معنی دار بیان پروتئین گیرنده ی اپیوئیدی µ، در تیمار با دو دوز بالای اگونیست کانابینوئیدی ایجاد کننده ی حساسیت دارویی، و افزایش معنی دار بیان c-fos تنها در دوز mm 2 اگونیست کانابینوئیدی بود. نتایج، تغییر معنی داری را در میزان فعالیت (فسفریلاسیون) فاکتور رونویسی creb نشان نداد. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد پاسخ بی دردی مشاهده شده به دوز غیر موثر مورفین، در گروه های دریافت کننده ی اگونیست کانابینوئیدی در دوره ی حساس سازی، تحت تاثیر حساسیت بوده باشد. در واقع، تزریق اگونیست کانابینوئیدی در ناحیه ی قاعده ای جانبی آمیگدال موجب ایجاد حساسیت به مورفین شده است. بعلاوه، القای بیان c-fos در هسته ی اکومبنس موید این یافته است. افزایش بیان گیرنده ی مورفینی µ در هسته ی اکومبنس نشان می دهد که احتمالا ایجاد حساسیت به مورفین از طریق افزایش تعداد گیرنده ی اپیوئیدی عمل کرده است.